ÂM NHẠC KHÁNG CHIẾN – SỨC MẠNH NGẦM CỦA CHIẾN DỊCH
“Chiến dịch Điện Biên Phủ là một bản anh hùng ca, và trong bản anh hùng ca ấy, âm nhạc chính là nhịp trống thôi thúc lòng người.”
Đó không chỉ là hình ảnh ẩn dụ. Trong suốt những năm kháng chiến, đặc biệt trong chiến dịch Điện Biên Phủ năm 1954, âm nhạc đã không chỉ đơn thuần là nghệ thuật – nó trở thành một loại vũ khí tinh thần vô cùng mạnh mẽ, góp phần khơi dậy tinh thần chiến đấu và sự hy sinh của hàng vạn chiến sĩ và đồng bào ta.
Không súng, không lựu đạn, nhưng những bài hát như “Hò kéo pháo” (Hoàng Vân), “Qua miền Tây Bắc” (Nguyễn Thành) hay “Giải phóng Điện Biên” (Đỗ Nhuận) lại có sức lan tỏa không kém bất kỳ bản tin chiến thắng nào. Trong những giờ phút căng thẳng, gian khổ giữa núi rừng Tây Bắc, lời ca tiếng hát vang lên không chỉ để động viên mà còn để củng cố niềm tin tất thắng – một nguồn năng lượng ngầm không thể thiếu cho thắng lợi cuối cùng.
Âm nhạc khi đó không phải chỉ dành cho sân khấu. Nó len lỏi vào từng lán trại, từng con đường hành quân, từng khoảng nghỉ ngắn giữa hai trận đánh. Người lính có thể không nhớ tên tác giả, nhưng họ thuộc lòng từng ca từ, từng nhịp điệu – như nhớ một phần máu thịt của mình. Âm nhạc trở thành nơi gửi gắm ước vọng hoà bình, sự lạc quan, và hơn hết là quyết tâm chiến thắng.
Ngày nay, khi nhìn lại những chiến công oanh liệt như Điện Biên Phủ, chúng ta càng thấm thía giá trị bền bỉ và đầy cảm xúc của âm nhạc trong lịch sử dân tộc. Chính vì thế, việc giữ gìn, lan toả và phát triển âm nhạc – đặc biệt là âm nhạc truyền thống và âm nhạc cách mạng – trở thành sứ mệnh không thể thiếu trong công cuộc giáo dục tinh thần yêu nước và bản sắc dân tộc cho thế hệ hôm nay.
Hiểu được điều đó, Viện Nghiên cứu Đào tạo Phát triển Âm nhạc Việt Nam – nơi quy tụ các giảng viên hàng đầu từ Học viện Âm nhạc Quốc gia – đã và đang mở rộng nhiều khóa học từ sáo trúc, sáo mèo, guitar, harmonica hay piano cho tới các bộ môn thanh nhạc, nhạc lý. Không chỉ dạy kỹ thuật, các khóa học của Viện còn chú trọng truyền cảm hứng từ các giá trị văn hóa và lịch sử của dân tộc, đưa học viên sống lại những cung bậc xúc cảm của âm nhạc kháng chiến trong từng giai điệu.
Các lớp học được tổ chức online một cách linh hoạt, phù hợp với mọi độ tuổi – từ học sinh, sinh viên đến người đi làm, thậm chí cả những bác lớn tuổi muốn tìm lại âm thanh của một thời kháng chiến lửa đạn qua tiếng sáo, tiếng đàn. Với tinh thần “một người chơi – trăm người thích”, Viện mong muốn âm nhạc không chỉ dừng lại ở kỹ năng, mà còn là phương tiện kết nối thế hệ, gìn giữ lịch sử và truyền thống.
Chiến thắng Điện Biên Phủ đã đi vào lịch sử như một mốc son chói lọi, và âm nhạc – âm nhạc của lòng yêu nước, của kháng chiến – chính là nhịp đập thầm lặng góp phần làm nên kỳ tích đó. Hôm nay, qua từng bài giảng, từng lớp học, chúng ta không chỉ học cách chơi nhạc – mà còn học cách yêu và hiểu sâu sắc một phần hồn cốt dân tộc.
Hãy để âm nhạc dẫn lối bạn đến với lịch sử, đến với những giá trị thiêng liêng nhất của người Việt.